Minifutbol: zasady, boisko, zawodnicy
Minifutbol: historia
Wielkimi krokami zbliżają się Mistrzostwa Europy w miniftubolu. Lato 2024 to czas czempionatów Starego Kontynentu, bowiem 14 czerwca rozpocznie się w Niemczech Euro, ale to mniejsze, rozegrane zostanie od 1 do 9 czerwca w Bośni i Hercegowinie, a konkretniej – w Sarajewie.
Czym jest właściwie minifutbol? Jakie ma zasady? Czy gra tam reprezentacja Polski? O tym wszystkim chcemy napisać w tym tekście, zaczynając od krótkiego rysu historycznego dyscypliny jaką jest minifutbol – zasady gry i inne omówimy w dalszej części.
Obstawiaj mecze
Historia minifutbolu sięga tak naprawdę początków piłki nożnej. Od kiedy powstała dyscyplina, którą do dziś pasjonującą się setki milionów ludzi na całym świecie, w swoim 11-osobowym wydaniu, powstawać zaczęły również inne odmiany. Na mniejszych boiskach, w mniejszych liczebnie drużynach rywalizowano od zarania dziejów futbolu. Futbol 11-osobowy został jednak szybko skodyfikowany i popularyzowany na całym świecie, podczas gdy granie po pięciu, sześciu, siedmiu, ośmiu czy dziewięciu na mniejszym placu gry stanowiło zwykłą rozrywkę, formę rekreacji dla ludzi, najczęściej dla dzieci i młodzieży.
Tak jest po dzień dzisiejszy – łatwiej zebrać sześciu do pogrania na orliku czy szkolnym boisku niż skrzyknąć całą jedenastkę i do tego drużynę przeciwną. Najlepiej z rezerwowymi. Dlatego też codziennie na całym świecie miliony ludzi uprawiają minifutbol, nie mając nawet pojęcia, że jest to minifutbol.
Dopiero w XXI wieku powstały organizacje, które zrzeszają mniejsze, krajowe organizacje minifutbolu, dzięki czemu rozgrywane są ligi lokalne, krajowe, a także rozgrywki międzynarodowe. Tym samym niebawem w Bośni rozegrane zostaną Mistrzostwa Europy w minifutbolu, w których wystąpi m.in. reprezentacja Polski.
Organizatorem imprezy jest federacja EMF (European Minifootball Federation). EMF jest organem zarządzającym minifutbolem na poziomie europejskim, a jego celem jest promowanie, nadzorowanie i kierowanie tą dyscypliną i przyczynianie się do pozytywnego rozwoju społeczeństw. Tak można wyczytać na stronie federacji, która została założona w 2012 roku i jest zarejestrowana jako stowarzyszenie non-profit w Pradze i Budapeszcie. Głównymi założycielami EMF byli Razvan Burleanu, obecnie prezes Rumuńskiej Federacji Piłki Nożnej i Filip Juda, prezes Światowej Federacji Minifootballu (WMF).
EMF jest wiodącą europejską organizacją reprezentującą
Obstawiaj mecze
Minifutbol – zasady gry
Pora omówić minifutbol – zasady gry, bowiem nie każdy zna przepisy wg których rozgrywane są mecze.
Na wstępie trzeba oddzielić minifutbol sam w sobie od zbliżającego się wielkiego turnieju, jakim jest Euro w Bośni. Dlaczego?
Minifubolem nazywamy ogólnie odmiany piłki nożnej w mniejszej liczebności. Grając 5×5, 6×6, 7×7, 8×8 czy 9×9 gramy w minifutbol. Czy jest to podwórkowa/orlikowa gierka bez sędziego czy turniej branżowy czy jakaś amatorska liga – wszystko to minifutbol i każda z takich rozgrywek może mieć swój wewnętrzny regulamin i swoje określone zasady gry. Najczęściej w Polsce spotykane są rozgrywki szóstek.
Amatorskie ligi szóstek w dużych miastach zrzeszają po kilkanaście, czasem nawet kilkadziesiąt drużyn. Dlaczego właśnie minifutbol 6×6 jest najpopularniejszy? Wynika to z dostępności i popularności boisk o wymiarach, które idealnie pasują do grania po sześciu (pięciu plus bramkarz). Głównie są to orliki, które zostały zbudowane w latach 2010-2015 przez ówczesną ekipę Donalda Turska w ramach programu „Orlik 2012”.
Program rządowy dofinansowywał budowę przyszkolnych boisk o sztucznej nawierzchni. Boisk piłkarskich, wraz z boiskami wielofunkcyjnymi (do koszykówki, siatkówki itp.) oraz zapleczem socjalnym (szatnie, prysznice, łazienki). Takich boisk powstało w Polsce ponad 2000, nie tylko w dużych miastach, ale również w mniejszych gminach. Ideą była oczywiście popularyzacja piłki nożnej w formie rekreacyjnej, przede wszystkim wśród młodzieży i dzieci. Umożliwienie im gry w piłkę w lepszych warunkach i zachęta do aktywizacji – również dla osób dorosłych, które przecież ochoczą korzystają z dobrodziejstw równych, dobrze przygotowanych boisk.
Jak grzyby po deszczu zaczęły powstawać amatorskie drużyny piłkarskie, grające w powstających amatorskich ligach szóstek. Nawiasem mówiąc, piłka nożna sześcioosobowa, najpopularniejsza odmiana minifutbolu, ma swoją specyficzną nazwę „Socca”.
I właśnie minifutbol sześcioosobowy reprezentują rozgrywki Mistrzostw Europy EMF, które odbędą się w Bośni i Hercegowinie już niebawem.
Jakie są przepisy gry? Gra się po sześciu na boisku o wymiarach:
- Długość: minimalna 44 metry, maksymalna 50 metrów.
- Szerokość: minimalna 24, maksymalna 30 metrów
Bramka ma wielkość 4 metrów (szerokości) i 2 metrów (wysokości).
Kluczowa różnica pomiędzy klasycznym futbolem (11-osobowym) a minifutbolem (czy soccą) to brak spalonych w mniejszych odmianach piłki. Nie ma więc również sędziów bocznych (asystentów).
Mecz minifutbolu trwa 2×30 minut z 10-minutową przerwą. Oczywiście mówimy tutaj o rozgrywkach EMF, bowiem w amatorskich ligach, ligach biznesu, rozgrywkach branżowych czy środowiskowych, może to być inna długość spotkania. Wszystko zależy od organizatorów danych rozgrywek.
Większość przepisów jest jednak zbieżna z piłką nożną jaką znamy wszyscy – auty rzucane, wznowienia gry od bramki wykonywane nogą, czas nie jest zatrzymywany, stosuje się żółte i czerwone kartki, dozwolone są wykonane czysto, bezpieczne wślizgi itp.
Najkrócej można więc podsumować ten rozdział, mówiąc, że w minifutbolu stosowane są przepisy gry w piłkę nożną z wyjątkiem przepisu u spalonym. Inną różnicą są wymiany zawodników – można stosować system hokejowy, czyli zawodnicy po zejściu mogą wracać nielimitowaną ilość razy (podobnie jak w futsalu).
Obstawiaj mecze
Minifutbol: boisko
W rozdziale minifutbol – zasady gry opisaliśmy już po krótce, jak wygląda boisko do minifutbolu jeśli chodzi o wymiary. Oczywiście – znów odnosimy to do imprez organizowanych przez EMF w wariancie 6×6. Tak naprawdę grając w minifutbol 5×5 czy, dla kontrastu, 9×9, będziemy używać innych boisk, o innych wymiarach. Skupmy się jednak na boisku, na jakim niebawem reprezentacja Polski grać będzie o Mistrzostwo Europy podczas mistrzostw minifutbolu w Sarajewie.
Szczegółowe przepisy gry dostępne na stronie federacji EMF określają nie tylko długość i szerokość boiska w wariantach minimalnych i maksymalnym, co dobrze zobrazuje poniższy obrazek:
OBRAZEK (załącznik)
Minifutbol: Czas gry
Po raz kolejny, należy przypomnieć, że traktując minifutbol jako ogół rozgrywek mniejszych niż klasyczna piłka nożna, czas gry może być bardzo zróżnicowany. Nie ma przecież żadnego problemu, by gierka kolegów na orliku trwała 2×45 minut albo nawet 2×60 minut, jeśli mają oni na to ochotę.
Generalnie jednak czas gry w minifutbolu EMF 6×6 to dwie połowy po 30 minut każda, bez zatrzymywania czasu i do tego maksymalnie 10-minutowa przerwa. Sędziowie mogą doliczać czas gry w połowach. Zespoły nie mogą brać przerw na żądanie w trakcie połów. Jest to więc system zbliżony do piłki nożnej 11-osobowej, przy czym czas gry jest krótszy, tak jak boisko jest mniejsze i liczebność drużyn również.
Minifutbol: zawodnicy
W minifutbolu zawodnikiem może być każdy. Prawie każdy grał kiedyś w piłkę, bardzo często właśnie na mniejszym placu gry. Nieświadomie uprawiał wtedy minifutbol. XXI wiek to czas, kiedy minifutbol zaczął się rozwijać, a powstające lokalne rozgrywki różnych mniejszych odmian piłki nożnej, pozwoliły na utworzenie rozgrywek międzynarodowych i federacji – zarówno krajowych, jak i takich jak EMF (Europejska) czy WMF (światowa).
Wciąż jednak minifutbol nie może równać się pod względem zainteresowania i popularności z klasyczną, 11-osobową piłką nożną. Ma to swoje minusy, ale i plusy. Plusem jest to, że dużo łatwiej trafić do reprezentacji kraju w minifutbolu, gdzie konkurencja jest mniejsza. Piłka nożna sześcioosobowa na boiskach orlik przyciąga wielu amatorów rekreacyjnego grania, ale najlepsi z nich w ligach środowiskowych mogą wkrótce trafić do notesu selekcjonera, a z czasem zagrać w reprezentacji z orzełkiem na piersi. Już niebawem w Sarajewie obejrzymy w akcji takich wybrańców, którzy wyróżniali się w swoich w amatorskich ligach swoich miast i w ten sposób zostali reprezentantami kraju na poważnym turnieju międzynarodowym.
W minifutbolowych Mistrzostwach Europy gra się sześciu na sześciu (pięciu plus bramkarz). Każda z drużyn może mieć maksymalnie 10 zawodników rezerwowych, co oznacza możliwość posiadania łącznie 16 zawodników w kadrze meczowej. Można ich wymieniać w trybie nielimitowanym w systemie hokejowych zmian.
Obstawiaj mecze
Minifutbol a futsal
Pomimo że w minifutbol można grać w wariancie 5×5, a najbardziej popularny wariant 6×6 jest zbliżony liczebnie, to jednak przepisy minifutbolu i futsalu różnią się w sposób zasadniczy.
Futsal to piłka nożna halowa, ale mająca bardzo specyficzne, odmienne od piłkarskich przepisy. Zakładają one m.in. zatrzymywany czas gry, akumulowane faule drużynowe (są liczone i penalizowane przedłużonymi rzutami karnymi po przekroczeniu limitu na połowę), limit podań do bramkarza w akcji, 4 sekundy na wykonanie wznowień gry itp. Jest tego dużo, dlaczego futsal to sport trudny technicznie, również z perspektywy sędziego.
Minifutbol różni się od futsalu znacząco, a podobieństwo to liczebność zawodników (jeśli mówimy o minifutbolu 5×5) oraz możliwość dokonywania zmian w trybie hokejowym. No i oczywiście brak spalonych, ale to wydaje się truizmem.
Rzecz jasna futsal rozgrywany jest na parkiecie w halach, a mecze minifutbolu odbywają się na nawierzchni trawiastej bądź na sztucznej nawierzchni, jaką doskonale znamy np. z boisk Orlik.
Minifutbol mistrzostwa
Jeśli znamy minifutbol – zasady, przepisy i inne regulacje, czas przejść do zbliżającego się Euro w Sarajewie. Będą to już 11. mistrzostwa Starego Kontynentu organizowane przez europejską federację EMF. Poprzednie, dwa lata temu, rozgrywane były w słowackich Koszycach, a wygrała je reprezentacja Azerbejdżanu, pokonując w finale Rumunię. Na podium uplasowała się również Bułgaria.
Dominatorem w europejskim minifutbolu jest Rumunia, która sięgała po tytuł mistrza Europy aż 6 razy, a do tego dwukrotnie stała na drugim stopniu podium. Polska jak na razie nie może pochwalić się żadnym medalem Euro, ale mamy nadzieję, że niebawem to się zmieni. Podczas poprzedniego turniej nasi zawodnicy nie wyszli z grupy, zajmując ostatnie miejsce. Udało się jednak pokonywać Włochy 4:1. Niestety, z Belgami przegraliśmy 1:3, a z gospodarzami, Słowakami, 0:4.
Podczas Euro w 2024 roku Polacy zagrają w grupie z Węgrami (1 czerwca, godz. 21:15), Rumunią (2 czerwca, godz. 20:45) oraz Turcją (3 czerwca, godz. 22:00). To trudna grupa, ale na pewno można powalczyć o awans, choćby z 2. miejsca. Selekcjoner Rafał Ślubowski rozesłał już powołania do swoich wybrańców i trzeba liczyć, że w Sarajewie zagrają oni turniej życia.
Mistrzostwa Europy to nie jedyna impreza organizowana przez EMF. Inną jest Liga Mistrzów – to rozgrywki klubowe. Amatorskie drużyny, grające w piłkę 6×6 mogą wygrać najpierw rozgrywki ogólnokrajowe, dzięki czemu uzyskują awans do europejskiej Ligi Mistrzów. Co ważne, w 2024 roku finały Ligi Mistrzów rozegrane zostaną w Warszawie (5-9 września). Również we wrześniu EMF organizuje tzw. Masters Champions League, a są to rozgrywki dla oldbojów 40+. Również klubowe.
Z kolei światowa federacja minifutbolu (WMF) organizuje mistrzostwa świata. Pierwsze odbyły się w 2015 roku w USA, kolejne dwa lata później w Tunezji. W 2019 roku mundial zagościł do Meksyku, a poprzedni w 2023 roku odbył się w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Polska jeszcze nigdy nie grała na MŚ organizowanych przez WMF, ale wszystko przed nami. Trudno nie odnieść wrażenia, że amatorski minifutbol w Polsce mocno się rozwija, dzięki czemu poziom rośnie.
Obstawiaj mecze
Minifutbol w Polsce
O minifutbolu w naszym kraju już po trosze napomknęliśmy. Ta nazwa jest raczej rzadko stosowana. Część mówi się „piłka nożna sześcioosobowa”. Dlatego popularne są ligi szóstek, a nie lubi minifutbolu.
Jednak popularność zjawiska gry 6×6 to sprawa zupełnie odrębna i warto podkreślać, że jest to coraz bardziej wzięta odmiana dużej krewnej, piłki nożnej. Piłka nożna sześcioosobowa zdobywa serca amatorów, którzy po pracy, dla rozrywki, rekreacji, oderwania się od rzeczywistości lub zrzucenia kilogramów, grają sobie w piłkę z kolegami na orlikach i innych boiskach o podobnych wymiarach. Często takie granie przeradza się w stworzenie drużyny i zgłoszenie drużyny do rozgrywek piłkarskich. Takich nie brakuje i powstają w coraz to nowych miastach, również tych mniejszych.
Amatorskie ligi zrzeszają takie zespoły (kluby), które nie muszą mieć żadnej osobowości prawnej. Są po prostu skrzykniętą grupą znajomych, kolegów z osiedla, ulicy czy z pracy. Mamy więc drużyny informatyków, prawników, lekarzy, kurierów, albo zespoły z danej dzielnicy. Wiek nie gra roli, poziom umiejętności piłkarskich również – chodzi o zabawę, choć rywalizacja o puchary i inne nagrody również jest ważna.
Obstawiaj mecze
Na wierzchołku tej drabiny ligowych zmagań może być przecież również gra w reprezentacji kraju. Jak dostać się do kadry w minifutbolu. Jeśli interesuje cię piłka nożna sześcioosobowa i grasz w jakiejś drużynie, jesteś na dobrej drodze. Część amatorskich lig w Polsce zrzeszona jest w strukturach tzw. Superligi i właśnie rozgrywki Superligi są przedsionkiem dla reprezentacji Polski. To w najlepszych drużynach tej ligi selekcjoner poszukuje kandydatów do gry. Oczywiście – najlepiej jeśli dana drużyna wygrywa rozgrywki lokalne (ligę albo puchar), bo dzięki temu może awansować do finałów ogólnopolskich. Tam łatwiej się wybić i wpaść w oko selekcjonerowi. Zwycięstwo w ogólnopolskich finałach daje również przepustkę do klubowej Ligi Mistrzów, o której już wspominaliśmy. W tym roku najlepszych nie czeka jednak daleka podróż, bo mecze Champions League rozegrane zostaną w Polsce.
Superliga to nie jedyne rozgrywki amatorskie w Polsce. Jest szereg innych, bardzo prężnie działających lig, które funkcjonują od lat, zrzeszają wielu zawodników w wielu drużynach. Najbardziej znana jest Playarena, jednak specyfika tej ligi jest taka, że nie ma tam sędziów – dopiero ogólnopolskie finały organizowane z pompą i w pełni profesjonalnie. Lokalne eliminacje w miastach toczą się jednak zupełnie inaczej.
Warto wspomnieć również o takich rozgrywkach jak Liga Fanów (Warszawa), w której gra ponad 100 drużyn! W innych miastach są też inne ciekawe i duże ligi – Futbolowa Liga Szóstek w Krakowie, Liga Amatorskich Klubów Piłkarskich w Lublinie czy Wrocbal we Wrocławiu. W dużych miastach amatorskie ligi konkurują ze sobą, dzięki czemu piłka nożna sześcioosobowa może się rozwijać, a poziom drużyn rośnie.
Czy urośnie na tyle, by w najbliższym czasie reprezentacja Polski w minifutbolu odniosła sukces podczas Mistrzostw Europy w Sarajewie? Na tak postawione pytanie póki co nie umiemy odpowiedzieć, ale struktury rosną, a zainteresowanie rekreacyjną, mniej zobowiązującą formą rywalizacji piłkarskiej na mniejszych boiskach jest naprawdę duże, co widać po obłożeniu boisk Orlik.
FAQs
1. Czy minifutbol to dyscyplina olimpijska?
Nie. Minifutbol nie jest sportem olimpijskim.
2. Gdzie odbędą się najbliższe mistrzostwa minifutbolu?
Najbliższe mistrzostwa minifutbolu to Mistrzostwa Europy EMF, które odbędą się w czerwcu 2024 w stolicy Bośni i Hercegowiny – Sarajewie.
Obstawiaj mecze
