Faul w piłce nożnej

Jednym z najczęstszych, a raczej najczęstszym powodem zatrzymania gry przez sędziego gwizdkiem w meczu piłki nożnej jest faul. Jeden z zawodników przekracza przepisy gry, popełnia przewinienie, czyli tzw. faul, po czym sędzia gwiżdże. Praktycznie każdy kibic piłkarski wie, co o chodzi i widział to setki, albo tysiące razy. Zresztą, faul jako taki pojawia się w wielu innych sportach, szczególnie tych kontaktowych – koszykówce, piłce ręcznej czy hokeju.

W piłce nożnej faul na ogół skutkuje rzutem wolnym lub w specyficznych przypadkach rzutem wolnym pośrednim. Jednak faule we własnym polu karnym oznaczają podyktowanie rzutu karnego, czyli stałego fragmentu gry noszącego największe znamiona gola.

Co to jest faul?

A jeśli rozważamy już na temat przewinienia w piłce nożnej, to musimy rozpocząć od definicji faulu. Faul to nieuczciwe zachowanie gracza, uznane przez sędziego za sprzeczne z przepisami gry, które zakłóca aktywną grę. Tutaj najlepszym przewodnikiem po temacie będzie oczywiście lektura rzeczonych Przepisów Gry w piłkę nożną – biblii każdego sędziego.

Faulom jako takim poświęconych jest kilka artykułów tej książki, ale najbardziej kluczowy jest artykuł 12 – gra niedozwolona i niewłaściwe postępowanie. Oto pierwszy istotny cytat z przepisów:

Rzut wolny bezpośredni i pośredni oraz rzut karny mogą być zarządzone wyłącznie za przewinienia
popełnione w czasie, kiedy piłka była w grze.

Co dalej? Rozróżnienie dwóch rodzajów rzutów wolnych, a konkretnie fauli, po których są dyktowane te stałe fragmenty. Spójrzmy:

Rzut wolny bezpośredni jest przyznany, jeżeli zawodnik popełnia na przeciwniku jedno z następujących przewinień, w sposób uznany przez sędziego za nieostrożny, nierozważny lub przy użyciu nieproporcjonalnej siły:

• atakuje przeciwnika ciałem,
• skacze na przeciwnika,
• kopie lub usiłuje kopnąć przeciwnika,
• popycha przeciwnika,
• uderza lub próbuje uderzyć przeciwnika (także przy użyciu głowy),
• atakuje przeciwnika nogami,
• podstawia bądź próbuje podstawić przeciwnikowi nogę lub inną część ciała.

Jeżeli elementem przewinienia był kontakt między zawodnikami, to takie przewinienie należy karać rzutem wolnym bezpośrednim.

Choć w potocznym rozumieniu zagranie ręką nie jest uważane za faul, to w zgodzie z literą piłkarskiego prawa jest to przewinienie równoznaczne z faulem i karane rzutem wolnym bezpośrednim.

Faule mogą też skutkować rzutami wolnymi pośrednimi i tu ponownie trzeba oddać „głos” Przepisom Gry:

Rzut wolny pośredni jest przyznany, jeżeli zawodnik:

• gra w sposób niebezpieczny,
• przeszkadza w poruszaniu się przeciwnikowi i nie dochodzi do kontaktu między zawodnikami,
• winny jest okazywania niezadowolenia z decyzji sędziów, poprzez ordynarny, obelżywy, obraźliwy
  język i/lub działanie(a) lub popełnia inne przewinienie werbalne,
• przeszkadza bramkarzowi w zwolnieniu piłki z rąk albo kopie/próbuje kopnąć piłkę w trakcie
  zwalniania jej z rąk przez bramkarza,
• inicjuje rozmyślne sztuczki w celu podania piłki (również po rzucie wolnym lub rzucie od bramki)
  do bramkarza używając do tego głowy, klatki piersiowej, kolana itp., aby obejść Przepisy Gry (nie
  ma znaczenia, czy bramkarz dotyka piłki ręką, czy nie); bramkarz zostaje ukarany, jeżeli to on
• zapoczątkował takie rozmyślne zagranie,
• popełnia jakiekolwiek inne przewinienie niewymienione w Przepisach, z powodu którego sędzia
  przerwał grę dla udzielenia winnemu zawodnikowi napomnienia lub wykluczenia z gry.

 Obstawiaj zakłady piłkarskie 

Rzut wolny pośredni jest przyznany, jeżeli bramkarz we własnym polu karnym popełnia jedno z
następujących przewinień:

• przez czas dłuższy niż 6 sekund kontroluje piłkę ręką/ramieniem, zanim ją zwolni,
• dotyka piłkę ręką/ramieniem po tym, jak ją już zwolnił, ale zanim dotknęła ona innego zawodnika,
• dotyka piłkę ręką/ramieniem, chyba że ewidentnie kopnął lub próbował kopnąć piłkę w celu jej
  wybicia po tym, jak:
• została rozmyślnie kopnięta do niego przez współpartnera,
• otrzymał ją bezpośrednio z wrzutu od współpartnera

Rodzaje fauli

Faule można kategoryzować, a takie kategoryzowanie pozwala sędziom na podejmowanie odpowiednich sankcji dyscyplinarnych, tj. albo dyktowanie wyłącznie rzutu wolnego (lub rzutu karnego) lub też dodatkowo stosowanie kar indywidualnych w postaci żółtych i czerwonych kartek. Tym samym możemy wyróżnić kilka podziałów przewinień w piłce nożnej.

Najpopularniejszy podział, który stosują sędziowie to:

• faule nieostrożne (lekkomyślne) – przewinienia, które należy ukarać wyłącznie rzutem wolnym (lub rzutem karnym), bez konieczności
• faule nierozważne – to takie przewinienia, w których zawodnika faulującego należy ukarać żółtą kartką
• faule brutalne (z użyciem nieproporcjonalnej siły) – tego rodzaju przewinienia należy karać czerwonymi kartkami.

Tutaj powyższy podział dobrze wyjaśniają przepisy:

Przepisy Gry pomijają pojęcie rozmyślności w ocenie postępowania zawodnika w walce o piłkę (poza przypadkiem dotknięcia piłki ręką), zastępując pojęcie rozmyślności pojęciami:

nieostrożność, nierozważność i użycie nieproporcjonalnej siły. Sędziowie zaś winni oceniać
skutek postępku zawodnika, a nie przyczynę jego postępowania. Zawodnik nie może tłumaczyć
swego ataku dobrymi intencjami, jeżeli np. atak ten wykonał z użyciem nieproporcjonalnej siły,
rażąco poza granicami normalnej gry, narażając tym samym przeciwnika na niebezpieczeństwo
lub powodując jego kontuzję.

Jednak można też kartkować zawodników za faule taktyczne. Mogą one mieć charakter wyłącznie nieostrożny, być delikatne i całkowicie niegroźne dla zawodników, a jednak skutkują karami indywidualnymi. Te faule to:

• SPA (stopping promising attack) – przerwanie korzystnej akcji. To taki rodzaj faulu, kiedy zawodnik przerywa dobrze, ciekawie zapowiadającą się akcję drużyny przeciwnej. Bezdyskusyjnie należy ukarać go żółtą kartką nie patrząc na charakter faulu (nieostrożność, nierozwaga lub nieproporcjonalna siła). Jeśli zaszły dwie kwalifikacje do pokazania żółtej kartki (SPA + nierozwaga) to sędzia i tak pokaże tylko jedną żółtą kartkę.
• DOGSO (denying an obvious goal scoring opportunity) – odebranie realnej szansy na zdobycie gola. W tym przypadku sędzia nie ma wyjścia – musi wykluczyć faulującego zawodnika z gry, poprzez pokazanie czerwonej kartki. Ten rodzaj faulu to oczywiste przewinienie, gdy jedna z drużyn ma 100% szansę na zdobycie gola, a akcja ta jest przerwania przewinieniem.

 Obstawiaj zakłady piłkarskie 

Kara za faul – rzut karny

Jak już wspomnieliśmy, na ogół karą za faul w piłce nożnej jest podyktowanie rzutu wolnego bezpośredniego, jednak jeśli takie przewinienie ma miejsce w polu karnym broniącego, wówczas należy podyktować rzut karny, wykonywany z punktu karnego, oddalonego o 11 metrów od bramki. To najcięższa kara drużynowa, bowiem rzut karny w większości przypadków skutkuje golem. Z perspektywy drużyny broniącej, dużo korzystniejsze jest faulowanie poza polem karnym, bowiem wówczas karą jest „tylko” rzut wolny, który znacznie rzadziej implikuje bramkę dla rywali.

Najbrutalniejsze faule w historii futbolu

Piłka nożna przez więcej niż 100 lat swojej historii była pełna najróżniejszych zdarzeń, w tym ostrych fauli. Część z nich zapisała się niechlubnymi zgłoskami w annałach dyscypliny, a część została uwieczniona na taśmach wideo. Oto przegląd kilku absolutnie najbardziej skandalicznych fauli w piłce nożnej.

https://www.youtube.com/watch?v=CftmfG_xouI

https://www.youtube.com/watch?v=FsP8sIeJGgk

https://www.youtube.com/watch?v=6nGkafx3-Ks

https://www.youtube.com/watch?v=qBAfN_AySac

Symulowanie faulu

Jedną z największych bolączek futbolu jest symulowanie faulu. Zawodnicy w ten sposób próbują nabrać arbitra, że byli faulowani, by uzyskać stały fragment gry, najczęściej rzut karny. Karą za symulowanie faulu jest żółta kartka, ale tylko sędzia w 100% pewny swojej decyzji, podejmie taki krok. Częściej woli nie reagować wcale, a w niektórych przypadkach popularna „symulka” kończy się sukcesem boiskowego oszusta, czyli uzyskaniem rzutu wolnego lub rzutu karnego.

W dobie VAR karny po ewidentnej aktorskiej próbie zawodnika może zostać anulowany, ale tu trzeba pamiętać, że na zdecydowanej większości piłkarskich boisk nie ma i jeszcze długo nie będzie systemu VAR. To dobrodziejstwo najbardziej elitarnych rozgrywek, jak czołowe ligi Europy, europejskie puchary, mecze reprezentacji itd. W mikrokosmosie piłkarskim, takim jak A-klasa czy „okręgówka” nie ma mowy o sprawdzaniu decyzji, a symulowanie wciąż może się opłacać, skoro karą jest tylko żółtą kartka, a potencjalną nagrodą rzut karny, czyli prawie gol.

 Obstawiaj zakłady piłkarskie 

Faul – czy warto podjąć ryzyko?

Niekiedy obrońcy stają w obliczu decyzji – czy warto podjąć ryzyko faulu. Wszystko zależy od okoliczności i nie ma tutaj jednoznacznej odpowiedzi „tak” lub „nie”. Zależy jaka kara czeka zawodnika za dany faul (rzut wolny czy rzut karny oraz jaka kara indywidualna) oraz jaką fazę meczu mamy.

Faul w 90. minucie, po którym zawodnik ogląda czerwoną kartkę, ale najprawdopodobniej zapobiega utracie gola, jest zrozumiały i wytłumaczalny, bo być może uchronił drużynę od większych kłopotów. Jeśli jednak gracz decyduje się na „wycinkę” na początku meczu, wiedząc, że jego zespół czekają długie minuty gry w osłabieniu, wówczas taka decyzja jest prawdopodobnie błędna.

Trzeba jednak mieć na względzie, że zawodnik na murawie ma ułamek sekundy na podjęcie decyzji, a często decyduje instynktownie, nie kalkulując jakie konsekwencje poniesie za sobą dany faul.