Set w siatkówce to element gry, który pozwala zdefiniować ten rodzaj sportu. Siatkówka to specyficzny sport, w którym nie da się określić długości meczu. W piłce nożnej pewnikiem jest 90 minut gry, w piłce ręcznej 60 minut, koszykówka europejska to 40 minut. Z kolei w siatkówce czas gry nie odgrywa żadnej roli – liczą się sety. Set w siatkówce to świętość.
Mecz siatkówki toczy się do trzech wygranych setów. Drużyna, która zwycięży trzy sety, wygrywa cały mecz. To zasada prosta i stara jak świat. Dlatego też nie da się nawet oszacować czasu danego meczu – po pierwsze każdy z setów może trwać krócej lub dłużej, a po drugie są trzy różne możliwości. Zwycięstwo jednej z drużyn 3:0 (trzy sety w meczu), zwycięstwo jednej z drużyn 3:1 (cztery sety w meczu) i zwycięstwo jednej z drużyn 3:2 (aż pięć setów w meczu).
Zakłady w siatkówce
W tym miejscu trzeba jeszcze sprecyzować, jak rozumieć zasady siatkówki jeśli chodzi o sety. Otóż każdy po piątym setem rozgrywany jest do 25 zdobytych punktów. Jeśli po czterech setach mamy remis 2:2, wówczas piąty set, zwany tie-breakiem, rozgrywany jest tylko do 15 punktów.
To jednak nie koniec kluczowych informacji, związanych z systemem punktowania w siatkówce. Otóż zdobycie 25 punktów (czy 15 punktów w przypadku tie-breaka) nie zawsze gwarantuje wygranie seta. Ważne jest również posiadanie dwóch punktów przewagi nad rywalem! Przy wyniki 25:24 nie będziemy mieli końca seta.
Rozgrywany będzie on na przewagi, do pierwszego momentu, w którym jedna ze stron osiągnie dwupunktowy dystans nad rywalem. I właśnie to powoduje, że nie da się oszacować długości danego seta. Może on się składa np. z 35 punktów, gdyby jedna drużyna wygrała 25:10. Byłby to bardzo krótki set. Standardowe sety składają się z około 45-48 punktów, czyli jedna z drużyn wygrywa np. 25:20. Jednak jeśli rozpocznie się gra na przewagi, może dojść do naprawdę bardzo wysokiego wyniku i zwycięstwa jednej ze stron np. 38-36. Daje to łącznie 74 punkty.
Stary system punktowania w siatkówce
Mimo wszystko obecny system punktowania jest trochę łatwiejszy do oceny długości meczu. Warto przypomnieć, że jeszcze pod koniec XX wieku mecze wyglądały inaczej. Grano wprawdzie do trzech wygranych setów, ale rozgrywane one były do 15 punktów. Rzecz jednak nie w tym. Obecnie punkt zdobywany jest w każdej akcji.
Przy wcześniejszych 15-punktowych setach obowiązywała zasada, że punkt można zdobyć tylko przy własnej zagrywce. Wygrywając akcję przy własnym serwisie zdobywało się punkt, a gdy wygrywało się akcję po zagrywce przeciwnika (co jest znacznie częstsze) zyskiwało się jedynie zagrywkę. Taki sposób rozgrywania meczy powodował, że spotkania były długie i mniej efektowne dla widza. Dobrze grające drużyny odbierają zagrywkę dokładnie, rozgrywają akcję i kończą skutecznym atakiem. Tym samym przy starym systemie punktowania dwie dobre drużyny mogły długo nie zdobywać żadnych punktów, a jedynie odbierać sobie zagrywkę. Ziew.
Zakłady w siatkówce
Najdłuższy set w siatkówce
Jaki był najdłuższy mecz w siatkówce? Trwał 85 godzin! Holendrzy ustanowili rekord Guinnessa w najdłuższym meczu siatkówki, który trwał 85 godzin. Jednak bicie rekordu Guinessa nie ma nic wspólnego z normalną sportową rywalizacją.
Zerknijmy więc, jakie są siatkarskie rekordy w zwykłych meczach. Otóż co ciekawe rekord najdłuższego seta w siatkówce pobito jeszcze przy starym systemie punktowania. Jeden z setów meczu czechosłowackiej ligi w 1979 roku zakończył się wynikiem 87:85!
Na drugim miejscu w tej klasyfikacji jest spotkanie sprzed 10 lat. W 2013 roku w koreańskiej lidze Korean Air Jumbos wygrało seta z Rush & Cash 56:54! Podium tej nietypowej klasyfikacji rekordów uzupełnia spotkanie ligi włoskiej z 2002 roku, gdy Bre Banco Cuneo wygrało jednego z setów z Sisley Treviso 54:52!
W mecz drużyn narodowych rekordowego seta zanotowały kadry Kataru i Wenezueli w Lidze Światowej 2017. Katarczycy wygrali tę partię 45:43! Końcówkę tego seta łatwo można znaleźć w serwisie YouTube.
Jak zatem widać najdłuższe sety mogą trwać nawet ponad godzinę, choć standardowo można liczyć, że jeden set w siatkówce zamknie się w 20-30 minutach gry. Jednak nie ma reguły, co powoduje, że idąc na mecz siatkówki, musimy liczyć się z różnym czasem trwania spotkania.
Piąty set w siatkówce – tie-break
Wspomnieliśmy już o nietypowym piątym secie w siatkówce. Tie-break, bo tak nazywa się ta partia, to set rozstrzygający o zwycięstwie w meczu, jeśli obie drużyny wcześniej wygrały po dwa sety. Krótszy niż klasyczny set, rozgrywany przy dużym zmęczeniu zawodników i w dodatku ze stale rosnącą presją. Nic dziwnego, że bywa nazywany wojną nerwów. Kto jest bardziej odporny psychicznie, ten wygrywa.
Warto jednak wspomnieć, że zwycięstwo 3:2 w meczu jest inaczej punktowane w tabelach niż 3:0 lub 3:1. Jeśli mecz kończy się zwycięstwem 3:0 lub 3:1 jednej z drużyn, zespół taki otrzymuje 3 duże punkty meczowe do tabeli. Przegrany nie dostanie nic. Z kolei jeśli spotkanie skończy się rezultatem 3:2 dla jednej ze stron, wówczas zwycięzca dostanie 2 punkty meczowe, a przegrany 1.
Jest to dość sprawiedliwy i zrozumiały system punktacji, który honoruje wygranie dwóch partii, które świadczy o wyrównanym poziomie meczu. Czym innym jest przegrać 2:3 po zaciętej walce, a czym innym przegrać 0:3 po trzech jednostronnych setach.
Zakłady w siatkówce
Czym jest złoty set w siatkówce?
Jest jeszcze jeden rodzaj seta, o którym należy wspomnieć w tym tekście. To tzw. „złoty set”. Złoty set ma swoje zastosowanie przede wszystkim podczas dwumeczów – np. w fazie play-off ligi lub pucharów. Zasada złotego seta obowiązuje przy ustalaniu zwycięzcy dwumeczu, przy tej samej liczbie zwycięstw. Przykładowo, jeżeli ZAKSA wygrała pierwszy mecz ze Skrą 3:2, lecz w drugim uległa bełchatowianom 2:3 to, w wówczas w rewanżu następuje konieczność rozegrania „złotego seta”, który da możliwość wyłonienia zwycięzcy dwumeczu.
Złoty set rozgrywany jest na zasadzie klasycznego tie-breaka. Jeżeli drużyna jako pierwsza zdobędzie 15 punktów, zachowując oczywiście minimum dwupunktową przewagę nad swoim przeciwnikiem, to zostanie uznana za zwycięzcę dwumeczu.
Zasada złotego seta po raz pierwszy zastosowana została w rozgrywkach Ligi Mistrzów w sezonie 2009/10. Już wcześniej testowano jednak takie rozwiązania, by nie wylać dziecka z kąpielą.
Złoty set jest regułą stosowaną do rozstrzygania zaciętych siatkarskich dwumeczów, nie tylko w europejskich pucharach. Przykładem może być wyłonienie zwycięzcy dwumeczu w Tauron Lidze (siatkarska ekstraklasa kobiet), kiedy w 2021 roku o piąte miejsce walczyły ze sobą drużyny Grot Budowlani Łódź i BKS BOSTIK Bielsko-Biała.
Chociaż dziś o złotym secie w siatkówce krąży wiele różniących się od siebie opinii, jednemu absolutnie nie można zaprzeczyć — reguła ta każdorazowo wywołuje gigantyczne emocje i potęguje dramaturgię, dostarczając kibicującym niesamowitych przeżyć. Awans rozstrzyga się na boisku do ostatniej akcji. Nie trzeba brać w dłoń kalkulatorów i obliczać, kto zdobył więcej małych punktów na przestrzeni całego dwumeczu. Wydaje się to dobre rozwiązanie.
FAQs:
1. Ile punktów ma set w siatkówce?
Set w siatkówce rozgrywany jest do 25 zdobytych punktów, przy zachowaniu minimum dwóch punktów przewagi nad rywalem.
2. Jak się nazywa piąty set w siatkówce?
Piąty set w siatkówce nazywany jest tie-breakiem.
3. Co to jest złoty set w siatkówce?
Złoty set w siatkówce to dodatkowy set, rozgrywany w drugim spotkaniu dwumeczu, jeśli zachodzi remis w dużych punktach, tj. na przykład gdy obie drużyny wygrały po jednym meczu w stosunku 3:0.
